Procjena uticaja na životnu sredinu i ekološka dozvola
Projekat razvoja i izgradnje TE Stanari je prošao sve neophodne faze procjene uticaja na životnu sredinu i pribavljanja ekološke dozvole, u skladu sa važećom regulativom Republike Srpske i BiH, od kojih su najznačajnije sledeće:
- Dobijanje rješenja o utvrđivanju obaveze sprovođenja procjene uticaja na životnu sredinu (maj 2006.)
- Izrada Studije uticaja na životnu sredinu (jun 2006. - jun 2007.)
- Uvid i javna rasprava (jun - avgust 2007.)
- Odobrenje studije (februar 2008.)
- Dobijanje Ekološke dozvole (maj 2008.)
- Obnavljanje Ekološke dozvole (maj 2013.)
- Vanredna revizija Ekološke dozvole (jul 2015.)
- Obnavljanje Ekološke dozvole (maj 2018.)
Vanrednom revizijom Ekološke dozvole od strane nadležnog Ministarstva RS potvrđeno je da TE Stanari ispunjava stroge granične vrijednosti emisija utvrđene Direktivom o velikim ložištima 2001/80/EC.
Procjena uticaja na životnu sredinu za TE Stanari pokazala je da izgradnja i rad elektrane neće imati značajan negativan uticaj na životnu sredinu.
Veliki broj mjera za ublažavanje uticaja na životu sredinu implementiran je u savremenoj tehnologiji koja je primjenjena u TE Stanari. Nizak sadržaj sumpora u stanarskom lignitu još više pospješuje ove mjere. Odabranom metodom odsumporavanja dimnih gasova emisije SO₂ su svedene, ne samo na granične vrijednosti predviđene lokalnim zakonodavstvom, već na strože vrijednosti koje su definisane direktivom Evropske unije 2001/80/EC.
Upotrebom ‘Low NOx’ gorionika osigurana je emisija azotnih oksida u skladu sa Direktivom Evropske unije 2001/80/EC.
Uklanjanje čvrstih čestica iz dimnih gasova vrši se vrećastim filterima, čija je efikasnost 99,99%. U TE Stanari ugrađen je sistem za kontinualno praćenje svih parametara koji su neophodni za kontrolu procesa sagorijevanja i emisija zagađujućih materija.
Obnavljanje Ekološke dozvole se vrši svakih 5 godina.
Energetska zajednica
Sekretarijat Energetske zajednice (Energy Community Secretariat) je tokom 2015. godine razmatrao cijeli proces izrade procjene uticaja na životnu sredinu i izdavanja ekološke dozvole za TE Stanari.
Zaključeno je da su ispoštovani svi zahtjevi lokalnih propisa kao i relevantnih EU direktiva 85/377/EEC, 2001/80/EC, 2010/75/EU pismo Energetska zajednice od 14.09.2015.
Emisije u vazduh
Granične vrijednosti emisija u vazduh (GVE)
Ekološkom dozvolom su određene GVE:
|
Parametri (mg/Nm3) |
TE Stanari |
|
SO2 |
200 |
|
SO2 |
200 |
|
Čvrste čestice |
30 |
U TE Stanari je ugrađen sistem za kontinuirano praćenje emisija u vazduh (CEMS), koji omogućuje neprekidno praćenje nivoa emisija i optimizaciju procesa sagorijevanja uglja.
Kalibraciono mjerenje emisija
U skladu sa lokalnim propisima i zahtjevima standarda BAS EN ISO 14181, a prije puštanja u rad TE Stanari, urađena je provjera CEMS-a u svrhu provođenja postupka kalibracije (QAL 2).
Provjera je pokazala da kvalitet mjerenja za sve mjerene parametre (SO₂, NOx, CO, O₂, temperatura i pritisak dimnog gasa, koncentracija čvrstih čestica) u potpunosti zadovoljava zahtjeve standarda.
Povremena mjerenja
U TE Stanari vrše se i povremena mjerenja emisija od strane akreditovanih laboratorija:
Mjerenje u cilju provjere vrijednosti emisija SO₂, NOx i čvrstih čestica u vazduh, u oktobru 2017. godine je pokazalo da emisije u vazduh u potpunosti zadovoljavaju propisane granične vrijednosti.
Mjerenje u cilju provjere vrijednosti emisija žive (Hg), hlorovodonika (HCl) i fluorovodonika (HF) u vazduh, u oktobru 2017. godine, je pokazalo da emisije u vazduh u potpunosti zadovoljavaju propisane granične vrijednosti
Mjerenje u cilju provjere mogućnosti rada TE Stanari za ispunjenje zahtjeva definisanih u novom BAT standardu (Best Available Techniques, 31.07.2017. godine) u pogledu emisija SO₂ i NOx u vazduh je urađeno u martu 2018. godine. Rezultati mjerenja su pokazali da TE Stanari može zadovoljiti propisane granične vrijednosti od 150 mg/Nm³ za NOx, 180 mg/Nm³ za SO₂, u skladu sa novim BAT standardom i Direktivom o industrijskim emisijama 2010/75/EU.
Kontinurana mjerenja emisija u periodu od početka rada TE su potvrdila ispunjenost zahtjeva novog BAT standarda u pogledu GVE za čvrste čestice (10mg/Nm³).
Mjerenje u cilju provjere vrijednosti emisija SO₂, NOx i čvrstih čestica u vazduh, u novembru 2018. godine, je pokazalo da emisije u vazduh u potpunosti zadovoljavaju propisane granične vrijednosti.
Mjerenje u cilju provjere vrijednosti emisija SO₂, NOx i čvrstih čestica u vazduh u decembru 2019. godine je pokazalo da emisije u vazduh u potpunosti zadovoljavaju propisane granične vrijednosti.
